آموزش صفر تا صد کندل‌ها – کندل شناسی مبتدی تا پیشرفته

کندل (Candle) چیست؟ این سوالی است که برای بسیاری از تازه واردها به بازارهای مالی از جمله بورس ایران پیش می‌آید. کندل‌ها در ابتدا مسئله‌ای ساده و قابل فهم به نظر می‌آیند، اما واقعیت این است که مبحث کندل‌ها (کندل شناسی) مبحثی نسبتا پیچیده است و نکاتی در این زمینه وجود دارد که به آموزش و یادگیری نیاز دارد.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

خرید و دانلود کتاب (قیمت با تخفیف: 45 هزار تومان)

بسیاری از معامله‌گران بازارهای مالی بدون استفاده از اندیکاتورها و تحلیل تکنیکال، تنها با شناخت کندل‌ها اقدام به معامله می‌کنند. بنابراین شناخت دقیق کندل‌ها یکی از مهمترین اصول وارد شدن به بازارهای مالی است.

ما در این مقاله قصد داریم ضمن بیان چیستی نمودار شمعی (کندل استیک) و آموزش الگوهای کندلی، انواع کندل‌ها از دیدگاه زمانی (کندل یک ساعته، کندل 4 ساعته، کندل 1 روزه و …) و همچنین از دیدگاه معنایی را بررسی کرده و آموزشی جامع و کاملی را در زمینه کندل شناسی در اختیار شما قرار دهیم.

تایم فریم (TimeFrame یا بازه زمانی) چیست؟

قبل از شناخت کندل‌ها باید نخست با موضوع تایم فریم‌ها آشنا شوید. تایم فریم یا بازه زمانی دقیقا همانند نام آن، مشخص کننده یک بازه زمانی در بازار معاملاتی است.

برای مثال، تایم فریم یک ساعته مشخص کننده یک ساعت معاملاتی در بازار مورد نظر است. تایم فریم 5 دقیقه مشخص کننده 5 دقیقه از معاملات بازار مورد نظر است و به همین ترتیب، تایم فریم Daily یا روزانه مشخص کننده 1 روز معاملاتی در بازار مورد نظر است.

دقت داشته باشید تایم فریم‌ها در بازارهای مالی مختلف متفاوت است. برای مثال، تایم فریم روزانه در بازار بورس ایران با توجه به ساعت محلی ایران و ساعت معاملاتی بازار باز و بسته می‌شود. یعنی در ساعت 00:00 شب هر روز معاملاتی باز شده و 24:00 همان روز معاملاتی بسته شده و تایم فریم جدید شروع می‌شود.

به همین ترتیب، تایم‌فریم‌های 4 ساعته راس هر 4 ساعت تمام شده و تایم‌فریم جدید شروع خواهد شد. همین موضوع در مورد تایم‌فریم‌های یک ساعته، نیم ساعته، 15 دقیقه‌ای، 5 دقیقه‌ای و 1 دقیقه‌ای نیز صادق است.

یعنی در تایم‌فریم 1 دقیقه‌ای، هر 1 دقیقه این تایم‌فریم به اتمام رسیده و تایم‌فریم جدید آغاز خواهد شد. حال که با مفهوم تایم فریم آشنا شدیم می‌توانیم وارد مبحث کندل شناسی شویم.

کندل چیست؟

کندل (Candle) در لغت به معنی شمع است و این نامگذاری به علت شکل ظاهری انها است. کندل در حقیقت یک المان است که از 4 مولفه تشکیل شده. هر کندل دارای 4 مولفه قیمت باز شدن (Open Price)، قیمت بسته شدن (Close Price)، بالاترین قیمت (Highest Price) و پایین‌ترین قیمت (Lowest Price) است.

اما این 4 مولفه دقیقا چه چیزی را بیان می‌کنند؟

• قیمت باز شدن کندل (Open Price): قیمتی که یک سهم در آن بازه زمانی (تایم فریم) مورد نظر، با این قیمت شروع به معامله می‌کند.
• قیمت بسته شدن کندل (Close Price): قیمتی که یک سهم در آن بازه زمانی (تایم فریم) مورد نظر، با این قیمت آخرین معامله‌اش انجام می‌شود.
• بالاترین قیمت (Highest Price): بالاترین و بیشترین قیمتی که یک سهم در آن بازه زمانی (تایم فریم) مورد نظر معامله می‌شود.
• پایین‌ترین قیمت (Lowest Price): پایین‌ترین و کمترین قیمتی که یک سهم در آن بازه زمانی (تایم فریم) مورد نظر معامله می‌شود.

موضوعی که باید توجه داشته باشید این است که کندل‌ها در هر بازه زمانی (تایم فریم) متفاوت، دارای 4 مولفه ذکر شده متفاوتی هستند.

برای روشن‌تر شدن موضوع، بیایید با یک مثال جلو برویم.

یک مثال برای آشنایی با شمایل کلی کندل‌ها

فرض کنید امروز 11 مرداد 1399 شما قصد انجام معامله در سهام گروه توسعه ملی (نماد وبانک) را دارید. راس ساعت 9 صبح پنل خود را باز کرده و مشاهده می‌کنید که نماد وبانک در حال معامله شدن در قیمت 3024 تومان است. بنابراین کندل روزانه نماد وبانک با قیمت 3024 باز می‌شود (Open Price). همچنین کندل 1 ساعته نیز با همین قیمت باز می‌شود. حالا فرض کنید 1 ساعت از معاملات بازار گذشته و ساعت 10 صبح است و نماد وبانک در این بازه زمانی پایین‌ترین قیمتی که دیده است 3000 و بالاترین قیمت آن 3034 و قیمت کنونی آن 3031 است. بنابراین، کندل 1 ساعته وبانک با مشخصه‌های زیر به اتمام رسیده و کندل جدید باز می‌شود:

• بالاترین قیمت (High): 3034
• پایین‌ترین قیمت (Low): 3000
• قیمت باز شدن (Open): 3024
• قیمت بسته شدن (Close): 3031

تمام چهار پارامتر بالا را میتوانید در کندل زیر مشاهده کنید.

اگر قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن باشد رنگ کندل سبز و اگر قیمت قیمت بسته شدن کمتر از قیمت باز شدن باشد رنگ کندل قرمز است. درباره رنگ کندل‌ها در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد. در اینجا توجه کنید که هر تایم فریمی الگوی کندلی خودش را دارد.

مثال بالا برای کندل 1 ساعته بود و بعد از یک ساعت کندل بسته و کندل جدید بر روی نمودار طاهر میشود. برای کندل روزانه، به دلیل اینکه هنوز این کندل بسته نشده، قیمت Close وجود ندارد. یعنی مشخصه‌های کندل روزانه یا Daily به شرح زیر است:

• بالاترین قیمت (High): 3034
• پایین‌ترین قیمت (Low): 3000
• قیمت باز شدن (Open): 3024

حالا فرض کنید ساعت 12:30 ظهر است و نماد وبانک در طول ساعات معاملاتی گذشته، بالاترین قیمتی که امروز به خود دید 3045 و پایین‌ترین قیمتی که دیده بود 2994 و همچنین قیمت آخرین معامله در ساعت 12:30 (ساعت بسته شدن بازار) 3033 باشد. بنابراین، مشخصه‌های این کندل به شرح زیر خواهد بود:

• بالاترین قیمت (High): 3045
• پایین‌ترین قیمت (Low): 2994
• قیمت باز شدن (Open): 3024
• قیمت بسته شدن (Close): 3033

همانطور که مشاهده کردید، قیمت باز شدن تغییری نکرد زیرا کندل 1 روزه هم دقیقا در ساعت 9 صبح به همراه کندل 1 ساعته باز شده بود. اما کندل 1 ساعته پس از گذشت 1 ساعت بسته شده ولی کندل 1 روزه به کار خود تا پایان روز معاملاتی ادامه داد.

در واقع تا زمانی که تایم یک کندل به پایان نرسیده است، شکل آن کندل هر لحظه با نوسانات قیمتی دستخوش تغییر می‌شود.

درک شکل گیری کندل‌ها در آموزش کندل شناسی

درک شکل گیری یک کندل در تایم بازار در آموزش کندل شناسی اهمیت زیادی دارد. به ویدئوی زیر توجه کنید که چگونه در تایم فریم 1 دقیقه‌ای کندل‌ها باز میشوند، با نوسانات قیمت تغییر میکنند و در نهایت بعد از یک دقیقه کندل بسته شده و کندل جدید شکل میگیرد:

همان طور که در ویدئوی بالا مشاهده کردید به غیر از قیمت باز شدن کندل، سه پارامتر دیگر میتواند در طی شکل گیری یک کندل تغییر کند و بعد از بسته شدن، آن کندل دیگر برای همیشه در نمودار شمعی ثبت خواهد شد.

در بازارهای مالی مثل بورس ایران یا بورس امریکا و کانادا و … به دلیل وجود ساعت معاملاتی محدود، کندلهای یک ساعته، 4 ساعته و روزانه کمی متفاوت از بازارهای مالی 24 ساعته (مثل رمزارزها) می‌باشند.

کندل قرمز (تو پُر) چیست؟

یک کندل زمانی که به رنگ قرمز در می‌آید، به معنی این است که قیمت بسته شدن آن (Close Price) پایین‌تر از قیمت باز شدن آن (Open Price) است.

یعنی برای مثال همین نماد وبانک در ساعت معاملاتی اول صبح (9 صبح) و در تایم فریم 1 ساعته، اگر با قیمت 3024 باز شود (یعنی اولین معامله‌گران با این قیمت شروع به خرید و فروش سهام کنند) و در ساعت 10 صبح و پس از گذشت 1 ساعت از اولین معامله، در قیمت 3015 آخرین معامله انجام شود، یعنی این نماد افت قیمتی تقریبا به میزان 9 تومان داشته. بنابراین کندل 1 ساعته آن به رنگ قرمز در خواهد آمد.

کندل سبز (تو خالی) چیست؟

یک کندل زمانی که به رنگ سبز در می‌آید، به معنی این است که قیمت بسته شدن آن (Close Price) بالاتر از قیمت باز شدن آن (Open Price) است.

مانند مثال قبل، اگر با قیمت 3024 باز شود (یعنی اولین معامله‌گران با این قیمت شروع به خرید و فروش سهام کنند) و در ساعت 10 صبح و پس از گذشت 1 ساعت از اولین معامله، در قیمت 3034 آخرین معامله انجام شود، یعنی این نماد افزایش قیمتی تقریبا به میزان 10 تومان داشته. بنابراین کندل 1 ساعته آن به رنگ سبز در خواهد آمد.

معمولا در آموزش کندل شناسی بورس به این نکته اشاره نمی‌شود که ممکن است در چارت سهام در نرم افزارهای مختلف، رنگ کندل‌ها متفاوت باشد. به طور کلی به یاد داشته باشید کندل‌های صعودی در نرم افزارهای تحلیلی معمولا به سه صورت سفید (توخالی) یا سبز و کندل‌های نزولی به رنگ سیاه (توپُر) یا قرمز نشان داده می‌شود.

نمودار شمعی (کندل استیک) چیست؟

حال که با مفهوم کندل‌ها آشنا شدید، به راحتی تصویر یک نمودار شمعی (کندل استیک) را درک خواهید کرد. کندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که به کمک کندل‌ها در یک دوره زمانی (تایم فریم مشخص)، ترسیم می‌شود.به دلیل شکل ظاهری این نمودارها که شبیه شمعدان است، به آن نمودار کندل استیک یا نمودار شمعی می‌گویند.

این نوع نمودار اولین بار توسط فروشندگان برنج در ژاپن استفاده می‌شد. ژاپنی‌ها به کمک این نمودارها، با یک نگاه به نمودار می‌توانستند قیمت‌های بازار و شتاب قیمتی روزانه را در بازار رصد کنند.

مزایای کندل استیک (نمودار شمعی) در مقابل نمودار خطی

ساده ترین نوع نمودار برای نمایش یک سهم (یا دارایی دیگر)، نمودار خطی است، زیرا فقط قیمت­‌های بسته شدن یک بازه معاملاتی (معاملات در یک تایم فریم خاص) را نشان می‌دهد. درک این نمودار ساده است، قیمت بسته شدن (Close Price) در یک روز (یا تایم فریم‌های دیگر) یک نقطه از نمودار خطی را تشکیل می‌دهد و این منحنی، با اتصال قیمت‌های بسته شدن ایجاد می­شود.

نمودارهای خطی بر عکس نمودار شمعی (کندل استیک) اطلاعات دیگری از دامنه نوسان قیمتی در یک بازه زمانی مثل قیمت های بالا، پایین و قیمت باز شدن را نشان نمی‌دهد. همچنین در نمودار خطی سهام ممکن است فقط قیمت پایانی ملاک ترسیم نمودار باشد.

همان طور که در خلال مقاله ذکر شد کندل استیک‌ها چهار قیمت متفاوت در یک بازه زمانی را نشان می‌دهند و این مزیت بزرگی به شمار میرود زیرا با یک نگاه به چارت، اطلاعات زیادی را میتوان از آن بدست آورد.

معرفی انواع کندل‌ها و معنی آنها در کندل شناسی

در روزهای مختلف بازار و مخصوصا در روزهایی که روند یک سهم دچار چرخش می‌شود (از روند صعودی به نزولی یا از روند نزولی به صعودی)، رفتارهای هیجانی معامله‌گرها می‌تواند نوسانات شدیدی را در قیمت یک سهم ایجاد کند.

هر یک از کندل‌های نمودار قیمتی یک سهم اطلاعات زیادی را در خود جای داده است. در واقع کندل‌ها نمایش رفتار، احساسات و نوع تصمیمات خریداران و فروشندگان یک سهم هستند. آموزش و آشنایی با انواع کندل‌ها به معامله‌گر کمک می‌کند تا نگاه دقیق‌تر و جزئی تری به چارت و حرکت جزئی قیمت یک سهم داشته باشد.

به طور کلی آشنایی با کندل‌ها و الگوهای کندلی را با عنوان کندل شناسی در بورس یاد می‌کنند که در کنار تعیین سطوح حمایت و مقاومت، می‌تواند بهترین نقاط ورود و خروج از سهم را برای ما مشخص کند.

کندل‌ها اشکال و اجزای گوناگونی دارند و هر کندل معرفی کننده و گویای یک جهت‌گیری خاص در بازار و روند حرکتی احتمالی قیمت است. قبل از آنکه به اشکال مختلف و الگوهای کندلی بپردازیم، به معانی اجزای یک کندل می‌پردازیم.

رنگ و سایه در کندل استیک

سایه پایین و بالا (قسمت خطی کندل) در یک کندل دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. به طور کلی سایه‌های بالایی و پایینی نیز دارای معانی خاصی هستند. سایه بلند یک کندل نشانگر این است که معاملات انجام‌ گرفته بر روی سهم، در خارج از محدوده قیمت باز و بسته شدن به صورت هیجانی شکل‌ گرفته است.

سایه‌ی بالایی یک کندل اگر بلند باشد یعنی خریداران سهم قدرت زیادی داشته‌اند که منجر به افزایش قیمت سهم شده است، اما با فروشندگان قوی نیز همراه شده و در نهایت قیمت سهم در محدوده قیمت پایانی بسته ‌شده است.

همچنین اگر رنگ کندل قرمز (توپر) باشد و دارای سایه بالایی بلندی باشد یعنی خریداران هیجانی عمل کرده اند و با افزایش قیمت فشار فروش بسیار زیاد شده است. در کل شما می‌توانید با درکی که از شکل گیری کندل‌ها در قسمت قبلی بدست اوردید، متوجه شوید که در حالت‌های مختلف کندلی (وضعیت رنگ و سایه) چه شرایطی بر بازار حاکم بوده است.

ارتفاع بدنه‌ی کندل‌ها

به طور کلی طبیعی است که اندازه بدنه بزرگ در کندل‌ها نشانگر قدرت زیاد خریدار یا فروشنده است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگتر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. اگر رنگ بدنه سفید (سبز یا توخالی) باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست و بر عکس. در ادامه به طور مفصل و دقیق‌تر انواع کندل‌ها و الگوهای کندلی را با شکل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

آشنایی با انواع الگوهای تک کندلی

در اینجا با انواع کندل‌های تکی آشنا خواهید شد. برای راحتی صحبت کردن درباره انواع کندل‌ها، هر یک از آنها با یک اسم شناخته میشود و این نامگذاری در بین تحلیلگران شناخته شده است. اما ممکن است برخی از کندل‌ها اسامی مختلفی داشته باشند. توجه کنید این نامگذاری‌ها اهمیتی ندارد و شما باید فقط با شکل و خصوصیات آنها آشنا باشید.

کندل دوجی (Doji)

دوجی یکی از معروف‌ترین انواع کندل‌ها است. این کندل‌ها با بدنه بسیار کوتاه (یا بعضا بدون بدنه) در نمودار‌های مختلف شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده وضعیت بلاتکلیف بازار است. در واقع قدرت خریدارها و فروشندگان باهم برابر است و قیمت نوسانات زیادی ندارد و در ادامه با برهم خوردن این تعادل، بازار می‌تواند در هر دوجهت بالا یا پایین حرکت کند. در کندل دوجی قیمت باز و بسته شدن تقریبا یکسان است، این همان چیزی است که نشان میدهد بازار نتوانسته است تصمیم بگیرد که قیمت به کدام سمت حرکت کند. بنابراین مشاهده کندل دوجی در یک روند به منزله یک هشدار است که بازار در حال تصمیم گیری برای ادامه روند یا برگشت آن است.

سنگ قبر (Gravestone)

کندل سنگ قبر یک نوع کندل دوجی است که سایه‌ی پایینی ندارد و سایه بالایی بلند است. دوجی سنگ قبر یک کندل بازگشت خرسی (اصطلاح خرسی به معنی بازار یا روند نزولی و گاوی به معنی بازار یا روند صعودی است) است که نشان دهنده احتمال تمام شدن یک روند صعودی و آغاز روند نزولی است.

سنجاقک (Dragonfly) یا کندل دوجی سنجاقک

کندل سنجاقک (یک نوع از انواع دوجی)، نوعی از الگوی کندلی است که بسته به روند قیمتی، می‌‌تواند نشانه‌‌ای از یک بازگشت احتمالی قیمت رو به پایین یا رو به بالا باشد. این کندل به ما میگوید بعد از باز شدن کندل فروشنده‌ها قدرتمند بوده اما با پایین آمدن قیمت، خریدارها موقعیت را جذاب دیده‌اند و دوباره قیمت را تا قیمت بازگشایی کندل به بالا هل داده‌اند. بنابراین اگر کندل بعدی بالا تر باشد میتواند پایان روند نزولی را پیش بینی کرد. به تصویر زیر دقت کنید.

ستاره دنباله‌دار (Shooting Star)

ستاره‌ی دنباله‌دار (Shooting Star) کندلی خرسی است و معمولا نشانه آغاز روند نزولی است. این کندل سایه‌ی بالای بلندی دارد ولی سایه‌ی پایین آن کوتاه است یا به طور کلی در بخش پایین اصلا سایه‌ای ندارد. بدنه‌ی این کندل کوچک و نزدیک به حد پایین قیمت در کندل مورد نظر است (برای مثال در کندل روزانه، قیمت بسته شدن سهم نزدیک پایین ترین قیمت روز است). توجه کنید علاوه بر شکل کندل ستاره دنباله دار، جایگاه ان مهم است. ستاره دنباله دار در پایان یک روند صعودی ظاهر میشود و اگر این کندل در پایان یک روند نزولی ظاهر شود نام آن تفاوت دارد.

چکش (Hammer)

یکی از الگوهای کندلی بسیار کاربردی کندل چکش یا Hammer است. کندل چکش در واقع یک الگوی تک کندلی است و در انتهای یک روند نزولی ظاهر میشود و بیانگر وجود ضعف در فروشندگان و ایجاد قدرت در خریداران می باشد. در واقع تشکیل کندل چکش در یک روند نزولی میتواند نشانه ای از بازگشت روند نزولی به صعودی باشد بنابراین چکش یک کندل گاوی است. رنگ بدنه کندل (صعودی یا نزولی بودن کندل) در این الگو مهم نیست. همان طور که در تصویر زیر می‌بینید سایه پایینی کندل چکش بلند، بدنه کوتاه و سایه بالایی ندارد (یا خیلی کوتاه است).

چکش معکوس (Inverse Hammer)

کندل چکش معکوس شکلی شبیه کندل ستاره دنباله دار دارد با این تفاوت که در یک روند نزولی ظاهر شده و نشانه‌ی ضعف فروشندگان است و میتواند نشان دهنده پایان اصلاح و اغاز روند صعودی باشد. رنگ کندل اهمیتی ندارد.

مرد به دار آویخته (Hanging Man)

این کندل به لحاظ شکل ظاهری شبیه کندل چکش است با این تفاوت که در یک روند صعودی ظاهر میشود و نشانه‌ی احتمال پایان روند صعودی و اغاز روند نزولی است. کندل مرد به دار آویخته دارای بنده کوتاه و سایه پایینی بلند است. این کندل سایه بالایی ندارد یا بسیار کوتاه است.

اسپینیگ تاپ (Spinning Top)

کندل اسپینیگ تاپ Spinning Top یک الگوی تک کندلی است که شباهت زیادی به کندل‌های دوجی دارد با این تفاوت که یک بدنه کوتاه دارد. بدنه کوتاه این کندل در مرکز میان سایه‌های عمودی بالا و پایین خود قرار گرفته است. الگوی این کندل نشان‌گر تردید معامله‌گران درباره روند اتی قیمت است. در این حالت نه خریدار و نه فروشنده نمی‌توانند به یکدیگر غلبه کنند.

ویژگی اصلی این کندل چیست؟ کندل‌های اسپینینگ تاپ کاملا متقارن‌اند، و طول سایه‌های بالا و پایین آن‌ها تقریبا برابر یکدیگر است. بدنه این کندل‌ها باید کوچک باشد تا نشان دهد که تفاوت چندانی میان قیمت گشایش و پایانی وجود ندارد اما حتما باید دارای بدنه باشد. از این کندل نمیتوان چیزی را پیش بینی کرد و باید منتظر کندل‌های بعدی باشیم.

انواع الگوهای چند کندلی در آموزش کندل شناسی

الگوهای کندلی متشکل از چند کندل می‌توانند دید بهتری به معا‌مله‌گر بدهند و اعتبار زیادی در بین معامله‌گرها دارند. در این قسمت با معروف‌ترین الگوهای چند کندلی که در بحث آموزش کندل شناسی از اهمیت زیادی برخوردار هستند آشنا خواهید شد.

الگوی کندلی خط نفوذی (Piercing Line)

این یک الگوی صعودی یا گاوی است که از دو کندل با رنگ‌های مختلف تشکیل شده است. کندل اول یک کندل نزولی قوی (توپر، سیاه یا قرمز) است و کندل دوم یک کندل صعودی است که قیمت بسته شدن آن بالاتر از نصف بدنه کندل اول است. مشاهده این الگو در چارت یک سهم، در صورتی که در یک روند نزولی اتفاق بیافتد میتواند نشانگر پایان روند و بازگشت آن باشد.

3 سرباز سفید (Three White Soldiers)

سه کندل بلند سفید یک الگوی کندلی را تشکیل می‌دهند که به سه سرباز سفید معروف هستند. هر گاه سه کندل سفید (سبز یا توخالی) که قیمت بازشدن هرکدام در میانه‌های بدنه شمع قبلی اتفاق افتاده است و قیمت بسته شدن هرکدام بالاتر از قیمت high روز قبلی باشد، الگوی سه سرباز سفید شکل گرفته است.

معمولا این الگو وقتی شکل میگیرد که قیمت مدت زیادی درجا زده باشد و تلاش‌های خریداران با کندل‌های بلند و سفیدی که در این الگو تشکیل میشود مشهود است.

3 کلاغ سیاه (Three Black Crows)

نقطه مقابل الگوی سه سریاز سفید، سه کلاغ سیاه است که یک الگوی نزولی است. الگوی سه کلاغ سیاه تشکیل شده است از سه کندل متوالی با بدنه‌ای بلند که کندل دوم در بدنه کندل قبلی باز می‌شود و در پایین همان کندل بسته می‌شود و همچنین کندل سوم نیز به همین صورت در بدنه کندل دوم باز و در پایین بدنه کندل دوم بسته می‌شود.

این الگوی سه کندلی میتواند نشانگر قدرت فروشندگان باشد اما معمولا بعد از این سه کندل، به صورت موقت عطش فروشندگان کاهش میابد و قیمت کمی بالا می‌روند که می‌تواند فرصت فروش باشد چراکه احتمالا روند نزولی ادامه خواهد داشت.

پوشش ابر تیره (Dark Cloud Cover)

این الگو همان طور که از اسمش بر می آید هشدار ریزش سهم و خروج را صادر می کند، پس حتما در انتهای یک حرکت صعودی شکل می گیرد. در اینجا هم مانند الگوی پوشا از دو کندل با رنگ های متضاد استفاده می شود. کندل اول که یک کندل صعودی (سفید) است باید کندب بزرگی باشد، همچنین قیمت باز شدن کندل دوم که نزولی (سیاه) است باید از بیشترین قیمت کندل اول بالاتر باشد (می توان قیمت بسته شدن کندل اول را هم در نظر گرفت ولی اگر بالاتر از بیشترین قیمت باشد خیلی بهتر است) و نفوذ خوبی هم در کندل اول داشته باشد.

الگوی ستاره دوجی صبح (Morning Doji Star)

الگوی ستاره دوجی صبح یک الگوی بازگشتی است که شامل سه کندل می‌باشد. مشاهده این الگو در یک روند نزولی به معا‌مله‌گر گوشزد می‌کند که احتمال برگشت روند قیمت از نزولی به صعودی زیاد است. به لحاظ بصری این سه کندل به صورت تصویر زیر هستند که یک کندل دوجی کوتاه (ستاره) در وسط و دو کندل نزولی و صعودی در دوطرف آن قرار دارد.

الگوی ستاره دوجی عصر (Evening Doji Star)

ستاره دوجی عصرگاهی دقیقا نقطه مقابل یک الگوی ستاره دوجی صبح گاهی است . الگوی ستاره دوجی متشکل از سه کندل است که اول یک کندل صعودی بزرگ سپس یک دوجی و در دنباله‌ی آن یک کندل نزولی بزرگ که حداقل به اندازه‌ی نصف کندل صعودی را پوشش دهد. این الگو بیانگر تغییر روند قیمت از صعودی به نزولی است. توجه کنید مشاهده این الگو در روند صعودی فقط احتمال برگشت روند را هشدار می‌دهد و قطعیتی در کار نیست.

الگوی خرس آبستن – خرس باردار (Bearish Harami)

الگوی خرس باردار یک الگوی دو کندلی است که نشان‌دهنده احتمال بازگشت روند است. در این الگوی کندل استیک، کندل اول بزرگ و صعودی (سفید یا سبز یا توخالی) است و به دنبال آن یک کندل نزولی (قرمزریال سیاه یا توپر) با بدنه کوچک تر وجود دارد. برای معتبر بودن این الگو، کندل دوم باید کاملاً در محدوده بدنه کندل اول باشد.

در زبان ژاپنی اصطلاح “Harami” به معنای “آبستن” است و به لحاظ بصری این نامگذاری از شکل الگو گرفته شده است که کندل سبز و بزرگ “مادر” و کندل کوچک و قرمز “کودک” است. این الگو معمولا در پایان یک روند صعودی ظاهر میشود.

گاو آبستن – گاو باردار (Bullish Harami)

الگوی کندلی گاو باردار یک الگوی دو کندلی است که در مقابل الگوی خرس باردار قرار دارد و معمولا در انتهای یک روند نزولی ظاهر میشود. تنها تفاوت این دو الگو رنگ کندل‌ها است. به تصویر زیر و تصویر بالا دقت کنید.

الگوی انگالف نزولی (Bearish Engulf)

الگوهای انگالفینگ (پوششی) الگوهای دو کندلی هستند که در دو نوع نزولی (بیریش) و صعودی (بولیش) ظاهر می‌شوند. الگوی انگالف نزولی به شکل زیر است. این الگو در انتهای یک روند صعودی ایجاد می‌شود و پس از آن احتمالا یک روند نزولی آغاز می‌شود.

در این الگو انگالفینگ نزولیست و کندل قبل از آن صودی می باشد. قیمت باز شدن کندل یا میله انگالفینگ یا پوششی بایستی برابر یا بالاتر از قیمت بسته شدن کندل قبلی باشد. قیمت بسته شدن انگالفینگ نیز بایستی پایین تر از قیمت باز شدن کندل قبلی باشد.

الگوی انگالف صعودی (Bullish Engulf)

این الگو در مقابل الگوی انگالف نزولی قرار دارد و در پایان یک روند نزولی ظاهر می‌شود و بیانگر آغاز روند صعودی است. توجه کنید کندل اول قرمز (نزولی) و کندل دوم سبز (صعودی) است. همچنین کندل دوم باید تمام بدنه‌ی کندل اول را پوشش دهد (نامگذاری الگوی پوششی از همین جا امده است). در حالت ایده‌آل، بهتر است کندل دوم علاوه بر بدنه‌، سایه‌های کندل نخست را نیز پوشش دهد.

کندل‌های صف خرید و فروش (مخصوص بازارهایی با دامنه مجاز نوسان)

دو کندل صف خرید و فروش در بازارهایی ایجاد می‌شود که قیمت در یک روز نمی‌تواند از محدوده‌های تعیین شده بیشتر یا کمتر شود (مثل بورس ایران). در این حالت در صورت ایجاد صف خرید در بالاترین قیمت یا صف فروش در پایین ترین قیمت، کندل‌هایی شبیه یک خط تیره در نمودار ظاهر میشوند که در واقع کندل‌های صف خرید و فروش هستند، نه کندل‌ دوجی. به تصویر زیر دقت کنید.

اگر درباره صف خرید و فروش در بازار سهام اطلاعات کافی ندارید مقاله‌ی صف خرید و صف فروش در بورس چیست را مطالعه کنید.

همچنین شما به عنوان یک معامله‌گر بورس ایران، لازم است قبل از مبحث کندل شناسی، با تابلوی معاملاتی سهام آشنا باشید. اگر در این زمینه اطلاعات کاملی ندارید بهتر است مقاله آموزش تابلوخوانی در بورس را مطالعه کنید و سپس به ادامه مبحث توجه کنید.

همان طور که در بالا دیدید وجود دامنه نوسان در بورس ایران باعث شده است که نتوان چندان به علم کندل شناسی در بورس اکتفا کرد و در واقع تنها میتوان بر روی نمادهایی از الگوهای کندلی استفاده کرد که با صف خرید و فروش همراه نباشند.

برای مثال به تصویر زیر نگاه کنید که چگونه الگوی نمودار میتوانست در صورت عدم دامنه مجاز نوسان دچار تغییر شود.

بنابراین در تحلیل تکنیکال اگر از نمودار شمعی استفاده می‌کنید توجه کنید که میتواند تحلیل شما به علت وجود دامنه نوسان، با خطا همراه باشد.

در این زمینه بد نیست مقاله تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال، کدام یک برای بورس ایران مناسب است را مطالعه کنید.

استراتژی معامله با کندل‌ها

به طور کلی تمامی ترفندها و روش‌های تحلیلی باید به یک استراتژی معاملاتی ختم شوند. استراتژی معاملاتی دلیل و زمان خرید و همچنین دلیل و زمان فروش را برای یک معامله‌گر مشخص میکند. کسی که با الگوهای کندلی و مبحث کندل شناسی آشنا است میتواند به کمک این دانش، بیشمار استراتژی معاملاتی برای خود طراحی کند و در این زمینه محدودیتی وجود ندارد. اما معمولا معامله‌گرهایی که از الگوهای کندلی برای معاملات خود استفاده می‌کنند، کمتر از اندیکاتورها استفاده می‌کنند و روش تحلیلی پرایس اکشن را انتخاب می‌کنند.

در واقع مبحث کندل شناسی یکی از زیر مجموعه‌های مباحث روش پرایس اکشن است. در روش پرایس اکشن که تنها به حرکات قیمت توجه می‌شود، معمولا از الگوهای کندلی صعودی که در محدوده‌های حمایت تکنیکالی اتفاق میافتد سیگنال خرید دریافت می‌کنند و از الگوهای کندلی نزولی که در محدوده‌های مقاومت تکنیکالی اتفاق میافتد سیگنال فروش می‌گیرند. این معامله‌گرها هیچ گاه به تنهایی با دیدن الگوهای کندلی تصمیم به معامله نمی‌گیرند بلکه در پی تایید و اعتبار سنجی آنها به روش‌های دیگر هستند.

سنتیمنتال – بهترین استراتژی معاملاتی تنها با کندل‌ها

روش معاملاتی سنتیمنتال یک استراتژی کامل بر اساس روانشناسی کندل‌ها است که بسیار کاربردی، ساده و قدرتمند است. در این روش از هیچ ابزاری استفاده نمیشود. برای آشنایی با این روش به مقاله زیر مراجعه کنید.
تحلیل سنتیمنتال چیست؟