در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این مقوله میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند و آن را جدی نمی‌گیرند. سبد سهام چیست و یک پرتفوی خوب چه ویژگی‌هایی دارد. با ما همراه باشید تا با جزئیات این مبحث آشنا شوید.
سبد سهام چیست؟
سبد سهام یا پُرتفُوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است، که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: “همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید”. حتی مادر بزرگ‌های ما هم با این مقوله آشنا بوده‌اند و همیشه به بقیه توصیه می‌کردند که همه پول‌ها رو در یک جیب قرار ندهید چرا که در صورتی که جیب شما را بزنند همه دارایی شما نابود خواهد شد. بنابراین پرتفوی بورسی یعنی یک سبد از سهام شرکت های مختلف.
سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟
یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. میتوانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرفوی بورسی میتواند شامل شرکت‌های سرمایه گذاری، گروه خودروییریال دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و غیره باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری این کار را کرده‌اند و شما میتوانید سهام این صندوقها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه میکنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس است. بهترین حالت این است که در پرتفوی خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت میکنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند‌های مخالفی دارند.
نحوه تقسیم سرمایه در سبد سهام
حال که تصمیم گرفتید که سبد سهام تشکیل بدهید و سهام مورد نظر خود را بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال انتخاب کرده‌اید، زمان آن رسیده است که سرمایه خود را بین آنها تقسیم کنید. این تقسیم بندی نباید الزاما به طور مساوی انجام گیرد. تقسیم سرمایه نیز باید بر اساس میزان تحمل ریسک و شرایط بازار و همچنین شرایط سن و سال شما باشد. بله حتی سن شما در این مورد اهمیت دارد. یک فرد کهنسال نباید 70 در صد سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کند. البته این مسئله به نوع سرمایه شما هم بستگی دارد. آیا شما پاداش بازنشستیگی خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کرده اید یا خانه خود را فروخته و به بورس آورده اید!! همیشه توصیه می‌شود پولی را در بورس سرمایه گذاری کنید که لازم ندارید! اما مگر می‌شود کسی پولش را لازم نداشته باشد؟! این مسئله میتواند برای هر کسی یک معنی خاص داشته باشد. به هر حال شما نباید خانه خود را بفروشید و سهام بخرید. اما اگر به هر دلیلی این کار را کرده اید، باید توازن را در پرتفوی خود رعایت کنید. به این معنی که سرمایه خود را به طور مساوی بین سهام های پرتفوی خود تقسیم کنید و همیشه 30 درصد نقد باشید. گاهی شرایط بازار به گونه‌ای است که همه گروه های بورسی و همه 500 سهام بورسی نزولی می‌شود و اگر 30 درصد سرمایه خود را نقد باقی گذاشته باشید میتوانید از فرصت بوجود آمده به خوبی استفاده کنید و زودتر از ضرر خارج شود.
تک سهم شدن نقطه مقابل تشکیل پرتفوی یا سبد سهام است
تک سهم شدن مثل یک قارچ سمی برای سهامدار بورس مضر است. باید بدانید رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب شده است! این مطلب را هرگز فراموش نکنید. شاید تک سهم شدن گاهی نتیجه بدهد و شما را به سرعت به سود زیاد برساند اما یک باره همه آن را پس خواهد گرفت. همه کارشناسان بر این باورند که نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری در بورس، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از سهم‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری در بورس به طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان از تنوع بیشتری برخوردار باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آنقدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.
تک سهم شدن و خرید یک سهم و سرمایه گذاری تنها بر روی یک شرکت، میتواند آخرین سرمایه گذاری شما در بورس باشد! بنابراین تشکیل سبد سهام را فراموش نکنید.
