ضریب همبستگی در بورس

در این مقاله سعی میکنیم ضمن بیان چیستی ضریب همبستگی در بورس ، به کاربردهای آن نیز بپردازیم. با مطالعه این مقاله قطعا دریچه‌ی تازه‌ای به روی شما گشوده میشود و با دید بهتری می‌توانید به بازار سهام نگاه کنید و فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری را شناسایی کنید. این مقاله حاصل تجربه‌ی تیم آموزشی سهم شناس در بازار سرمایه‌ی ایران است و در هیچ کتاب یا کلاسی این مطالب را به شما آموزش نخواهند داد. با ما همراه باشید.

روابط بین نمادهای بورسی

بعضی از نکات کوچک در بازار بورس وجود دارد که مرز باریک بین حرفه‌ای‌ها و آماتورهای بورس را مشخص میکند. یکی از آن نکات دانستن روابط بین نمادهای بورسی است. بین نمادها و شرکت‌های بورسی روابط مختلفی وجود دارد و برخی از نمادها به دلایل مختلف روی یکدیگر اثر گذار هستند که یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر با دانستن این روابط میتواند زودتر از دیگران فرصت‌های خوبی را در بازار شناسایی کند.

روابط بین نمادهای بورسی بسیار گسترده هستند. روابط همگروهی یکی از معروف ترین روابط بورسی است. معمولا شرکت‌های همگروه که در یک صنعت خاص فعالیت میکنند، روی یکدیگر اثر گذار هستند و رفتار مشابهی دارند. روابط مادر فرزندی نیز یکی از روابط مهم بورسی است. در صورت تمایل برای آشنایی با این نوع رابطه مطلب کوتاهی را از لینک زیر مطالعه کنید.

رابطه‌ی مادر فرزندی بین سهام‌ها

نوع دیگری از روابط بورسی نیز وجود دارد که تنها بین هولدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری وجود دارد. برخی از شرکت‌های سرمایه گذاری به علت اینکه پرتفوی بورسی شبیه به یکدیگر دارند، رفتار و حرکات قیمتی مشابهی دارند.

مثالی برای روابط بین شرکت‌های سرمایه گذاری در بورس

برای مثال دو نماد تاصیکو و وسپه را در نظر بگیرید. اگر به پرتفوی بورسی این دو شرکت سرمایه گذاری توجه کنید متوجه شباهت‌های زیادی خواهید شد. در تصاویر زیر پرتفوی تاصیکو و وسپه را مشاهده می‌کنید.

همان طور که مشاهده می‌کنید در پرتفوی این دو نماد، شرکت‌های فولاد اصفهان (فولاد) و شرکت صنایع مس ایران (فملی) به چشم می‌خورد که مشترکا در هر دو وجود دارد. اما نکته مهم تر این است عمده سرمایه گذاری‌های این دو نماد بر روی صنایع فلزات اساسی و کانی‌های فلزی است و به طور کلی ماهیت پرتفوی بورسی انها به یکدیگر نزدیک است. همین امر سبب شده است که رفتار این دو سهم مانند هم باشد. برای این منظور بیایید نگاهی به نمودار یک ساله‌ی این دو نماد بیاندازیم.

همان طور که به صورت چشمی هم مشخص است، نمودارهای قیمتی مربوط به این دو نماد فراز و فرودهای مشابهی را تجربه کرده ‌است. این همان چیزی است که به همبستگی بین نمادهای بورسی معروف است و پارامتری که این همبستگی را به صورت کمی اندازه گیری میکند ضریب همبستگی نام داد که در ادامه‌ی این مقاله به آن خواهیم پرداخت. قبل از آن توی پرانتز به مطلب زیر توجه کنید.

پرتفوی بورسی شرکت‌ها را از کجا باید ببینیم؟

برای دوستانی که در خلال مطالعه این مقاله با این سوال روبرو هستند به این قسمت توجه کنند. به سایت کدال به آدرس codal.ir مراجعه کنید. در قسمت جستجو نام نماد را وارد کنید و دکمه جستجو را بزنید.

در بین اطلاعیه‌ها به آخرین اطلاعیه‌ی گزارش فعالیت ماهیانه دوره 1 ماهه مراجعه کنید (تصویر زیر).

در بالای این گزارش می‌توانید وضعیت پرتفوی بورسی این شرکت‌ها را انتخاب کنید و پرتفوی بورسی آنها را مشاهده کنید (تصویر زیر).

دعوت میکنم به ادامه بحث اصلی توجه کنید.

چه نکاتی در همبستگی دو نماد وجود دارد؟

در مثال بالا دو نکته اصلی درباره همبستگی بین نمادها نهفته است که میتواند به تصمیم گیری بهتر به ما کند.

نکته اول: امکان ندارد که عمده پرتفوی بورسی یک شرکتی چندین روز مثبت باشد ولی خود آن سهم منفی باشد. اگر چنین شد، فرصت خوبی برای سرمایه گذاری ایجاد شده است و هر چقدر این اختلاف بیشتر شود سود بیشتری در انتظار خواهد بود. برای مثال اگر دیدید فملی چندین روز صف خرید است و وسپه در حال درجا زدن است، احتمالا وسپه گزینه خوبی برای خرید است چرا که درصدی از فملی برای وسپه است و از رشد آن متنفع خواهد شد. این مسئله تحت عنوان NAV سهم در تحلیل بنیادی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نکته دوم: در مثال بالا دیدیم که تاصیکو و وسپه به علت پرتفوی مشابه، رفتار قیمتی مشابهی دارند. این موضوع به یک سرمایه گذار حرفه ای کمک خواهد کرد که موقعیت‌های خوبی را شناسایی کند. برای مثال اگر در یک روز وسپه صف خرید بود و تاصیکو منفی، احتمالا می‌توانید تاصیکو را حداقل به دید کوتاه مدت خریداری کنید چرا که ضریب همبستگی بین این دو نماد بالاست.

در ادامه بیشتر به مفهوم ضریب همبستگی خواهیم پرداخت.

ضریب همبستگی چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

ضریب همبستگی یک مفهوم کلی در ریاضیات و علم آمار است و ربطی به بورس ندارد. در واقع یک ابزار آماری محسوب میشود که می‌تواند نوع و درجه رابطه دو متغییر کمی را مشخص کند. به بیان دیگر ضریب همبستگی بین دو متغییر (که میتواند نمودار قیمتی دو نماد بورسی باشد)، میتواند نوع (مستقیم و مثبت و یا معکوس و منفی) و شدت رابطه (میزان وابستگی) را مشخص کند. این ضریب بین 1 تا 1- است و در صورت عدم وجود رابطه بین دو متغییر، برابر صفر است.

حال میتوان ضریب همبستگی را برای چارت قیمتی (قیمت یک نماد به عنوان یک متغییر) نمادهای مختلف محاسبه کرد. شما می‌توانید برای مشاهده ضریب همبستگی بین نمادهای بورسی مختلف، ابتدا به سایت سهام یاب بخش توئیت مراجعه کنید (برای مشاهده اینجا کلیک کنید). سپس نام نماد مورد نظر خود را از قسمت مربوطه سرچ کنید و به بخش سهام نگر وارد شوید (تصویر زیر).

در پایین همان صفحه ابزاری وجود دارد که می‌توانید با جستجوی نما دیگری، ضریب همبستگی آن را با نمادی که سرچ کرده بودید مشاهده کنید.

بعد از جستجو، ضریب همبستگی بین دو نماد به صورت درصدی بین 100 تا 100- برای شما نمایش داده می‌شود. همبستگی دو نماد هر چقدر بیشتر باشد نشان دهنده این است که رفتار مشابه بیشتری دارند و هر چقدر منفی‌تر باشد بیانگر این است که معکوس هم عمل میکنند. اگر هم نزدیک صفر باشد یعنی حرکات این دو نماد ربطی به هم ندارد. همان طور که در تصویر بالا می‌بینید ضریب همبستگی بین تاصیکو و وسپه بیش از 95 درصد است! این بدان معنی است که اگر در یک روز خوب بازار، دیدید نماد وسپه صف خرید است ولی تاصیکو منفی 3 درصد است، برای خرید تاصیکو فکر هم نکنید 🙂

نکته پایانی درباره ضریب همبستگی

توجه کنید این ترفند نیز مانند تمامی روش‌های خرید سهام قطعیتی را به همراه خود نمیاورد. ضریب همبستگی بر اساس گذشته محاسبه می‌شود، حال آنکه واقعیت در آینده است. بنابراین مدیریت ریسک و سرمایه فراموش نشود. از این دست روابط بورسی در بازار سرمایه کم نیست. شما باید با گذشت زمان از روابط پنهان بین نمادهای بورسی مطلع شوید و درک روشن‌تری نسبت به بازار پیدا کنید. این مسئله یکی از مواردی است که نمی‌توان زیاد آن را اموزش داد بلکه حاصل تجربه است، اما به هر حال ما در این مقاله سعی خودمان را کرده ایم. امیدواریم برای مخاطبان سهم شناس مفید واقع گردد.