بازار معاملات آتی کالا یکی از بازارهای مالی است که در آن معامله گران به معامله قرار دادهای آتی کالاهای مشخص شده می‌پردازند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل این بازار را معرفی کنیم. اگر شما قبلا در بازار سهام و بورس فعالیت داشته اید، این مقاله میتواند برای شما بسیار جالب باشد و دریچه ای تازه برای سرمایه گذاری را به رو شما باز کند. با ما همراه باشید.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا یک بازار رسمی است که زیر نظر یک نهاد رسمی به نام سازمان بورس فعالیت میکند که در واقع برای داد و ستد قراردادهای کالا طراحی شده است. بورس کالا یک بازار منسجم است که عرضه کنندگان کالا میتوانند محصولات خود را در آن عرضه کنند و خریداران میتوانند آن را خریداری کنند. در این میان سازمان بورس نقش واسطه را بین آنها بازی میکند. این بازار برای قیمت گذاری سیستماتیک انواع کالا ضروری است.
توجه کنید در بورس کالا به مانند بورس سهام، اوراقی که قرار داد خرید یا فروش کالا میباشد مورد معامله قرار میگیرد (دقیقا مانند اوراق سهام).
در بورس کالا چه محصولاتی مورد معامله قرار میگیرد؟
کالاهایی که در بورس کالا مورد معامله قرار میگیرد معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده است. به صورت کلی دو گروه فلزات و محصولات کشاورزی مثل پنبه، گندم، برنج و غیره در این بازار داد و ستد میشود. یکی از مزایای بورس کالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند و میتوانند با خیالی آسوده به تجارت خود بپردازند. این بازار معایب بازار سنتی را که عدم شفافیت در قیمت کالا می باشد را بر طرف کرده است.
بورس آتی کالا چیست؟
اما بورس آتی کالا چیست؟ حال که با بورس کالا تا حدی آشنا شدیم اجازه بدهید به اصل موضوع این مقاله که همان بورس آتی کالا است بپردازیم.
قبل از معرفی این بازار اجازه دهید به فلسفه شکل گیری آن اشاره کنیم. فکر کنید یک کشاور که محصول خود را در چند ماه آینده برداشت خواهد کرد میخواهد از الآن محصولش را پیش فروش کند. در پیش از شکل گیری بازار آتی کالا، تجار محصولات را بر اساس نرخ روز از کشاورزان می‌خریدند. حال فرض کنید زمان برداشت رسیده است اما قیمت آن محصول نسبت به چند ماه قبل به شدت افزایش پیدا کرده است و در این بین کشاورز متحمل ضرر زیادی شده است. این ریسک برای تجار و خریداران هم وجود دارد. البته با توجه به تورم معمول، ریسک بیشتر برای کشاورزان بوده است. به هر حال این مشکل با وجود بازار آتی کالا تا حد زیادی مرتفع شده است.
در بورس آتی کالا، قرار دادهای کالاهایی برای ماه های آتی مورد معامله قرار میگیرد و بدین روش تجار و کشاورزان میتوانند دید بهتری از آینده قیمتی محصولات بدست آورند.
بورس آتی کالا در ایران
وجود بازار آتی در همه جهان از زمان شکل گیری به دلیل ویژگی های ممتاز خود موفق به جذب سرمایه گذاران زیادی شده است. در ایران از سال 1387 بورس آتی در سکه کار خود را آغاز کرد. اما بورس آتی سکه بدلیل ورود دلال های سفته باز که باعث افزایش قیمت سکه می‌شدند در سال 1397 بسته شد تا اصلاحاتی در ساختار آن صورت بگیرد. همزمان بورس آتی کالا با قرارداد های آتی زعفران کار خود را آغاز کرد.
بورس قرارداد آتی به زبان ساده
در بورس کالا چه چیزی مورد دادوستد قرار میگیرد؟ به زبان خیلی ساده یک سری قرارداد خرید و فروش کالا در بورس کالا مورد معامله قرار میگیرد. قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید معین (مثلا 30 فروردین ماه)، مقدار معینی از کالایی مشخص (پسته یا زعفران) را به قیمتی که الان تعیین می‌‌کنند بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد یعنی خریدار متعهد میشود آن کالا را در آن زمان با آن مشخصات خریداری کند.
چه کالاهایی در بورس آتی کالا مورد دادوستد قرار میگیرند؟
به طور کلی هر کالایی را که نیاز به تعیین نرخ آینده آن وجود داشته باشد میتواند در بورس آتی کالا مورد معامله قرار بگیرد. از کالاهایی که این نیاز بیشتر در آنها احساس میشود میتوان به محصولات صادراتی یا محصولات خامی که وابسته به قیمت های جهانی هستند یاد کرد. در حال حاضر سه محصول صادراتی محور کشاورزی زیر در بورس آتی کالا مورد دادوستد قرار دارند:
- زعفران
- پسته
- زیره
قراردادهای این سه محصول استراتژیک و صادراتی محور هم اکنون (در زمان نوشتن این مقاله در دی ماه 98) در بورس آتی کالا مورد معامله قرار میگیرند. اما قرار است شمار این محصولات افزایش پیدا کند و در آینده به تعداد آنها افزوده خواهد شد.
دلایل جذابیت بازار آتی کالا
افرادی که با بازار بورس سهام آشنا هستند بهتر میتوانند جذابیت های بازار بورس آتی کالا را درک کنند. اگر شما با بورس سهام آشنا نیستید ابتدا مقاله سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید.
اول از همه اینکه زمان فعالیت این بازار از ساعت 10 صبح تا 5 بعد از ظهر است که در مقایسه با بورس سهام (9 صبح الی 12 ونیم ظهر) زمان بیشتری برای ترید کردن در اختیار معامله گران قرار دارد. همچنین این بازار بر خلاف بورس سهام در روزهای پنجشنبه نیز باز است.
از طرفی کارمزدی که باید به کارگزاری پرداخت کنید چیزی حدود 0.0068 درصد برای خرید یا فروش هر قرار داد است.
اما دلیل اصلی جذابیت این بازار دو طرفه بودن آن و همچنین داشتن اهرم است. این دو مورد را در یک مقاله جداگانه بررسی کرده ایم که میتوانید به طور کامل آن را مطالعه کنید.
برای ورود به بازار بورس آتی کالا از کجا باید شروع کنیم؟
اگر شما از قبل کد بورسی دارید و با بازار سهام آشنا هستید کار چندان سختی ندارید. باید به یک کارگزاری که خدمات بازار آتی کالا را ارائه میدهند مراجعه کنید و کد معاملاتی آتی خود را دریافت کنید. بورس کالا در حال حاضر به صورت آنلاین قابلیت دادوستد دارد.
اما اگر شما تاکنون فعالیتی در بورس نداشته اید و کد بورسی ندارید، ابتدا باید به یک کارگزاری مراجعه کرده و کد بورسی معمولی خود را دریافت کنید. بعد از گذراندن آموزش های لازم و یادگیری روش های تحلیلی و کسب تجربه در بورس، آن زمان میتوانید به بازار آتی ورود کنید. البته این یک پیشنهاد است و شما بدون فعالیت در بورس سهام نیز میتوانید به این بازار وارد شوید ولی پیشنهاد ما این است که تا زمانی که در بورس سهام تجربه کسب نکرده اید وارد بازار بورس آتی کالا نشوید. دلیل آن ریسک بیشتر بازار آتی کالا است.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم که معاملات بورس آتی کالا را به شما معرفی کرده و مزایا و معایب آن را ذکر کنیم. همان طور که ذکر شد این بازار جذابیت های زیادی دارد. اما بدیهی است استفاده از مزیت‌‌های استثنایی این بازار نیازمند کسب دانش و تجربه کافی است. با توجه به ماهیت رقابتی این بازار، آگاهی از قوانین و دستورالعمل ها، شناخت روش ها و ابزارهای تحلیلی، توانایی تدوین استراتژی صحیح معاملاتی و مطلع بودن از خطرات و ریسک های بالقوه موجود در آن بسیار اهمیت دارد.
کاش بیشتتر توضیح میدادید