تمامی سرمایه گذاران برای گرفتن تصمیم درست نیازمند تحلیل بازار هستند. یکی از این روش‌ها استفاده از نمودارهای تعدیل شده و تعدیل نشده است. انواع نمودارهای قیمتی در تحلیل تکنیکال کاربرد دارند و میتوان گفت استفاده از آنها به معنی آن است که عوامل بنیادی در این تحلیل دخیل نیستند. از آنجا که در نمودار تعدیل شده عموال بنیادی مثل پرداخت سود لحاظ نمیشود، در نتیجه معمولا برای تحلیل تکنیکال از نمودار تعدیل شده (به دلیل عدم وجود عوامل بنیادی مانند تقسیم سود وافزایش سرمایه) استفاده می شود. در این مقاله به این مقوله خواهیم پرداخت و ضمن بررسی چیستی نمودارهای تعدیل شده و تعدیل نشده در بورس، به تفاوت‌های آنها اشاره خواهیم کرد.
نمودار تعدیل شده چیست؟
نمودار تعدیل شده نشان دهنده عرضه و تقاضای (عوامل قیمتی) واقعی بازار است و تمامی گپ‌های قیمتی که در این نمودار مشاهده می شود، گپ های واقعی هستند. گپ‌های غیر واقعی که همان عوامل بنیادی (تقسیم سود و افزایش سرمایه) هستند، در این نمودار تأثیر مستقیمی نمی‌گذارند. در نتیجه، در این نمودار سابقه واقعی قیمت‌هایی که سهام در گذشته معامله شده اند را نخواهید دید.
نمودار تعدیل نشده چیست؟
در نمودار تعدیل نشده علاوه بر عوامل قیمتی، عوامل بنیادی نیز تأثیر گذار هستند. در این نمودار، شکاف‌های قیمتی بدون دستکاری و همان گونه که اتفاق افتاده اند نشان داده می شوند. شکاف‌هایی که ناشی از تقسیم سود و افزایش سرمایه در نمودار یک سهم اتفاق میافتد.
دلایل ایجاد شکاف قیمتی در نمودار سهم
گپ یا شکاف قیمتی بخشی از نمودار است که در آن سفارشات خرید و فروش وجود ندارد و بین قیمت‌های سهم اختلاف زیادی وجود دارد. این شکاف های قیمتی می توانند به علل مختلفی از جمله افزایش سرمایه، تقسیم سود نقدی، تعدیل‌های مثبت و منفی و گره‌های معاملاتی ایجاد شوند.
عواملی که باعث ایجاد گپ به سمت پایین می‌شوند
در این قسمت به عواملی اشاره خواهیم کرد که باعث ایجاد گپ قیمتی در نمودار یک سهم می‌شوند.
افزایش سرمایه
مهمترین دلیل ایجاد شکاف قیمتی افزایش سرمایه است. شرکت‌ها از طریق روش‌های مختلفی افزایش سرمایه انجام می‌دهند. افزایش سرمایه معمولاً باعث کاهش قیمت سهام شرکت‌ها می شود. در نتیجه، از جانب شرکت‌ها برای جبران این کاهش، به سهامداران حق تقدم، سهام مازاد و … داده می شود. این کاهش ارزش سهام باعث ایجاد شکاف قیمتی شده و بر نمودار قیمتی تأثیر می گذارد. به بیان دیگر معمولا وقتی یک شرکتی n درصد افزایش سرمایه میدهد یعنی n درصد به تعداد سهام سهامدارن افزوده میشود و به همان نسبت، n درصد قیمت سهم به طور ناگهانی (بعد از افزایش سرمایه) کاهش میابد. البته این اتفاق “معمولا” رخ میدهد ولی استثنا در بازار وجود دارد که بعد نسبت کاهش قیمت با مقدار افزایش سرمایه همخوانی نداشته باشد. اما در 99 درصد مواقع افزایش سرمایه باعث ایجاد شکاف در نمودار میشود. به تصویر زیر دقت کنید.
انواع روش های افزایش سرمایه
به افزایش تعداد سهامی که از سوی شرکت سهامی منتشر می شود، افزایش سرمایه در شرکت های سهامی گفته می شود. افزایش سرمایه شرکت ها از روش های مختلفی تأمین می شود که عبارتند از:
1- افزایش سرمایه از طریق سود انباشته
2- افزایش سرمایه از طریق صرف سهام
3- افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت
4- افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی و مطالبات حال شده
تقسیم سود نقدی
یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد شکاف قیمتی، تقسیم سود نقدی در مجمع عمومی سالیانه است. نمودار قیمت با میزان سود تقسیمی ارتباط مستقیم دارد. البته مقدار تغییر قیمت سهم به واسطه تقسیم سود نقدی خیلی زیاد نیست. در نتیجه تغییرات در نمودار تعدیل شده و شکاف قیمتی چندان بزرگ نخواهد بود. حتی امکان دارد که نمودار تعدیل شده و نمودار تعدیل نشده شبیه هم باشند. در صورتی که افزایش سرمایه در این نمودار مؤثرتر بوده و گپ ایجاد شده هم بزرگ تر خواهد بود.
تعدیل های منفی
این شکاف قیمتی زمانی که نماد شرکت ها جهت شفاف سازی یا تعدیل منفی پیش بینی سود هر سهم بسته می شوند، ایجاد خواهد شد.
گره‌های معاملاتی منفی
معمولاً در نمادهایی که در رتبه های پایینی به لحاظ نقد شوندگی قرار دارند، شکاف قیمتی معاملات منفی ایجاد می شود.
عواملی که باعث ایجاد گپ به سمت بالا می‌شوند
عواملی که باعث ایجاد گپ به سمت بالا می‌شوند عبارتند از:
تعدیل‌های مثبت
این شکاف قیمتی زمانی که نماد شرکت ها جهت شفاف سازی یا تعدیل مثبت پیش بینی سود هر سهم بسته می شوند، ایجاد خواهد شد.
گره های معاملاتی مثبت
در نمادهایی که در رتبه های بالایی به لحاظ نقد شوندگی قرار دارند، شکاف قیمتی معاملات مثبت ایجاد می شود.
معایب و مزایای نمودارهای تعدیل شده
از معایب این نمودار می توان به این نکته اشاره کرد که با حذف شکاف های قیمتی در نمودارهای تعدیل شده، تاریخچه قیمت سهام مشخص نیست.
از مزایای نمودار تعدیل شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده راحت تر از خطوط حمایت و مقاومت
- کاربرد این نمودار در استفاده از اندیکاتورها و اسیلاتورها
معایب و مزایای نمودارهای تعدیل نشده
معایب نمودار تعدیل نشده عبارت است از:
- عدم نمایش تغییرات دارایی سهامدار (در زمان افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی)
- عدم نمایش عواملی به غیر از عوامل قیمتی سهام
- عدم ارائه سیگنال های درست و در نتیجه گمراهی سهامداران و عدم اطلاع آن ها از روند نزولی قیمت سهام
- عدم کاربرد نمودار تعدیل نشده در استفاده از ابزارهای تکنیکال مانند اندیکاتورها و اسیلاتورها
نمودارهای ساده (خطی) و لگاریتمی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
نمودارهای لگاریتمی نمودارهایی هستند که درصد افزایش یا کاهش قیمت در آنها در نظر گرفته میشود نه مقدار آن. برای مثال اگر سهمی از 50 تومان به 100 تومان برسد تغییرات بیشتر از وقتی است که از 100 تومان به 150 تومان افزایش پیدا کند. در نمودار خطی بر خلاف نمودارهای لگاریتمی تنها میزان افایش و کاهش مد نمایش داده میشود.
کدامیک از نمودارهای تعدیل شده و تعدیل نشده برای تحلیل مناسب‌تر است؟
این دو نمودار اختلاف های زیادی با یکدیگر دارند. در نتیجه تحلیل این نمودارها ممکن است نتایج مختلف و یا حتی مخالف هم را در پی داشته باشند. پس بهتر است از یکی از این دو نمودار استفاده شود. هر یک از این نمودارها طرفداران خود را دارند و برخی ها نیز هر دو این نمودارها را بکار می برند.
افرادی که از نمودار تعدیل نشده استفاده می کنند، به عبارت ” تاریخ تکرار می شود ” تکیه می کنند و اعتقاد دارند که نمودار تعدیل شده باعث تغییر قیمت‌های گذشته می شود و کف و سقف قیمت های تاریخی جا به جا می شوند. در نتیجه نمی توان از آن برای تحلیل قیمت سهام در آینده بهره برد.
افرادی که طرفدار نمودار تعدیل شده هستند، به اصل مبانی در تحلیل تکنیکال که می گوید ” همه چیز در قیمت نهفته است و قیمت ها بر اساس روند حرکت می کند ” معتقد هستند. آن ها بر این باورند که شکاف های غیر واقعی که همان عوامل بنیادی (افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی) هستند با توجه به عرضه و تقاضای بازار ایجاد نشده اند، پس در نمودار جایگاهی نخواهند داشت. نمودار سهامی که تغییر در قیمت آن ها بر اساس عرضه و تقاضای واقعی (مثل بازارهای سهامی که معاملات آن بصورت رسمی انجام شده و سرمایه گذاران در یک بازار عادلانه و شفاف معاملات خود را انجام می دهند) در بازار باشد را می توان از طریق تحلیل تکنیکال بررسی کرد. استفاده از نمودار تعدیل شده برای تحلیل بازار، امکان اطلاع از قیمت های تاریخی را از تحلیلگر می گیرد. اما در عملکرد سایر ابزارها اختلالی ایجاد نمی کند. این مسئله در نمودارهای تعدیل نشده به دلیل وجود گپ های غیر واقعی برعکس است.
در نتیجه، به طور کلی می توان گفت نمودارهای تعدیل شده در عملکرد سایر ابزارها خللی ایجاد نمی کنند و اکثر تحلیلگران از این نمودار استفاده می کنند. امواج الیوت، خطوط روندی، چنگال اندروز، اندیکاتورها و اسیلاتورها، الگوهای قیمتی و غیره در سیستم های تحلیلی، تنها در نمودارهای تعدیل شده بکار برده می شوند. پس پیشنهاد می شود که برای تحلیل های خود از نمودار تعدیل شده استفاده نمایید. حتی اگر قصد دارید از هر دو نمودار به طور همزمان استفاده کنید، نمودار تعدیل شده را در اولویت خود قرار دهید.
البته توجه به این نکته مهم است که اگر شما از روش های تحلیلی کلاسیک از جمله مقاومت ها و حمایت های کلاسیک و یا پرایس اکشن استفاده می کنید، در این صورت نمودارهای تعدیل نشده می تواند به شما بهتر کمک کند.
