در بررسی و تحلیل بنیادی نمادهای بورسی، گاها با مفاهیم و اصطلاحاتی مواجه می‌شویم که بسیاری از تحلیلگران و معامله گران بازار سرمایه از آن استفاده می‌کنند. اگر در بازار سرمایه سابقه فعالیت داشته باشید، احتمالا اصطلاح نسبت P/E را زیاد شنیده اید. این نسبت یکی از مفاهیم کاربردی در تحلیل بنیادی سهام است و کاربرد زیادی در بررسی ارزندگی سهم دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با این مفهوم بیشتر آشنا کنیم.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
خرید و دانلود کتاب (قیمت با تخفیف: 45 هزار تومان)نسبت P/E چیست و چگونه محاسبه میشود؟ با ما همراه باشید.
مفهوم قیمت و سود سهام
قبل از بررسی موضوع، شما باید ابتدا با دو کمیت قیمت و سود سالانه سهم آشنا باشید.
قیمت (Price) سهم چیست؟
در مورد قیمت سهم، معمولا از دو قیمت اسمی و قیمت بازار یاد میشود. قیمت اسمی (ارزش اسمی) سهم مبلغی است که در اساسنامه برای هر سهم تعیین شده است و این قیمت روی ورقه سهم نیز قید میشود. تعیین قیمت اسمی به این معنا نیست که سهم باید به قیمت اسمی به معامله شود. بلکه با توجه به وضع بازار و شرایط شرکت، ممکن است سهام به قیمت‌هایی بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی آن به فروش رود. به طور کلی ارزش اسمی سهم ارتباط مشخصی با قیمت بازار آن ندارد. باید بدانید در بورس ایران، قیمت اسمی تمام سهم‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه برابر با یک هزار ریال (100 تومان) است.
اما آن چیزی که مهم است قیمت بازار است نه قیمت اسمی سهم. همان‌طور که می‌دانید آنچه قیمت روز سهم را در بورس تعیین می‌کند، میزان عرضه و تقاضا است. برای مثال، ممکن است به علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایه‌گذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند، از این رو قیمت آن در بورس براساس میزان تقاضای بازار افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چندین برابر قیمت اسمی هم باشد. همچنین در صورت عملکرد ضعیف شرکت ممکن است قیمت روز سهم به زیر ارزش اسمی آن بیاید. به طور خلاصه منظور است قیمت سهم، قیمتی است که سهم در بازار بورس مورد معامله قرار میگیرد. این قیمت هر روز ممکن است تغییر کند و نوسانات زیادی داشته باشد.
سود سالانه هر سهم یا EPS سهم چیست؟
اصطلاح ای پی اس EPS مخفف عبارت Earning Per Share است که به معنی درآمد هر سهم (سود هر سهم) است. هر شرکتی در بورس، یک درآمد سالانه دارد. وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال مالی را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید، در واقع سود هر سهم یا EPS آن شرکت را محاسبه کرده اید. در واقع شما به ازای مالکیت بر هر سهم این شرکت، به اندازه EPS سهم در پایان سال مالی سود دریافت خواهید کرد. سود هر سهم یکی از فاکتورهای مهم در تحلیل بنیادی محسوب میشود.
نسبت P/E یا همان نسبت قیمت به سود سهم چیست؟
حال که با دو مفهوم قیمت و سود سهم آشنا شدید، محاسبه P/E چندان سخت نیست. نسبتی وجود دارد به نام P/E که حاصل تقسیم قیمت سهم بر سود سالانه هر سهم است. این نسبت در دل خود حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. به عبارتی سهم هایی که دارای P/E کمتری باشند، ریسک بسیار کمتری دارند. وقتی یک سهم P/E چهار دارد یعنی سود هر سهم ۲۵% قیمت سهم است یا به عبارتی این سهم سالی ۲۵% (با قیمت فعلی) به شما سود می‌رساند. سهم هایی که نسبت P/E بین 3 تا 6 دارند از ریسک کمی برای سرمایه گذاری در بورس برخوردار هستند. اما مفهوم و کاربرد این نسبت به سادگی محاسبه آن نیست!
مفهوم نسبت P/E چیست؟
مفهوم این نسبت به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای دریافت هر یک ریال سود در پایان سال، چند ریال سرمایه گذاری کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما 10 هزار تومان در بانکی که سالانه 20% سود به شما میدهد، سپرده گذاری می‌کنید. یعنی در ازای 10 هزار تومان سپرده گذاری شما، سالیانه 2 هزار تومان سود به شما تعلق میگیرد. در این مثال، P/E=10/2=5 خواهد بود. یعنی شما به ازای دریافت یک ریال سود در پایان سال حاضر هستید 5 ریال سرمایه گذاری کنید. در بازار سهام نیز همین مفهوم برقرار است. اگر سهمی 10 هزار تومان است و 200 تومان سود دارد، یعنی نسبت قیمت به سود آن 5 است و شما برای دریافت 20 درصد سود در پایان سال آن را خریداری می‌کنید.
چگونه از نسبت P/E استفاده کنیم؟
همان طور که ذکر شد که پایین بودن P/E نشان دهنده کم ریسک بودن سهم برای خرید است. پس به چه دلیل P/E یک شرکت در یک گروه مشخص (فرضا گروه دارویی) از P/E یک شرکت دیگر در همان گروه صنعتی بسیار کمتر است ولی در عین تعجب معامله‌گران به خرید شرکت با P/E بالاتر مشغول هستند؟ چرا P/E بعضی شرکت‌ها کمتر از 4 یا 3 است اما بازهم کسی سهام آنها را نمی‌خرد؟ همان گونه که می‌دانید، بازار سرمایه شاخصی برای سنجش آینده اقتصادی کشور است. معمولا سرمایه گذاران با وضعیت فعلی شرکت کاری ندارند. آنچه مهم است وضعیت اینده شرکت است. در واقع نسبت P/E انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک شرکت را به ما نشان می دهد. بنابراین در موارد زیادی مشاهده میشود این نسبت بسیار زیاد میشود. برای مثال ممکن است P/E یک سهم به 30 برسد! یعنی قیمت سهم به 30 برابر سود سالانه سهم خواهد رسیده است. در این حالت ممکن است سهامداران انتظار سودهی بالایی از شرکت در اینده نزدیک داشته باشند. باید بدانید خرید سهم تنها بر اساس این نسبت نمیتواند استراتژی مناسبی باشد. ممکن است یک سهم با نسبت P/E بسیار پایین (مثلا 3) در بازار ببینید و با خود بگویید این بهترین گزینه برای خرید است. اما با احتمال زیاد شما در اشتباهید. ممکن است سود سال بعدی سهم به قدری پایین بیاید که نسبت P/E این سهم (با قیمت فعلی) در سال بعد 40 شود!!
نتیجه گیری
در این مطلب به صورت اجمالی درباره نسبت P/E و نحوه محاسبه و استفاده از آن پرداختیم. نکته مهم این است نباید این نسبت را ملاکی برای خرید یا فروش سهم قرار بدهید. بلکه این نسبت، شاخصی برای مقایسه سهم هایی است که به لحاظ بنیادی وضعیت مشابهی دارند و شما نمی‌توانید یکی از انها را بر دیگری برتری بدهید. این مقایسه باید در شرکت‌های همگروه صورت بگیرد. این جاست که نسبت P/E مورد استفاده قرار میگیرد.
