اگر به تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اید احتمالا سوالات زیادی در ذهن شما است که ضمن ساده بودن، پاسخ واضحی برای آن وجود ندارد. یکی از این سوالات این است که ناظر بازار بورس کیست و اصطلاح “ناظر بازار” به چه معنی است. ناظر بازار بورس نقش مهمی در نظارت بر نحوه انجام معاملات بورس بر عهده دارد و وظیفه او ضمن نظارت بر بازار، انتشار پیام‌های مهم در مورد وضعیت نمادهای مختلف بورسی است. در این مقاله به صورت مفصل در مورد ناظر بازار صحبت خواهیم. قصد داریم ببینیم که جناب ناظر بازار کیست و چه وظایفی بر عهده دارد و پیام‌های او را از کجا می‌توان مشاهده کرد. با ما همراه باشید.
آشنایی با ارکان بازار بورس اوراق بهادار
در گذشته بورس اوراق بهادار تا سال 1384 در چارچوبی فعالیت میکرد که ذکر آن در اینجا لازم نیست. اما قوانین و ارکان این بازار در سال 1384 و با توجه به نیازهای جدید بازار سرمایه، مورد بازنگری قرار گرفت و در آذرماه همان سال، قانون بازار اوراق بهادار به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
ارکان تشکیل بازار اوراق بهادار در قانون جدید عبارتند از:
- شورای عالی بورس و اوراق بهادار
- سازمان بورس و اوراق بهادار(سبا)
- بورس اوراق بهادار تهران
هر کدام از این ارکان وظیفه خاصی برعهده دارند. شورای عالی بورس و اوراق بهادار بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است و سبا و بورس اوراق بهادار تهران زیر نظر شورای عالی بورس فعالیت میکند. اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار عبارتند از:
- وزیر امور اقتصادی و دارایی که ریاست شورا را بر عهده دارد؛
- وزیر بازرگانی؛
- رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
- روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران؛
- رییس سازمان بورس و اوراق بهادار که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد؛
- دادستان کل کشور یا معاون او؛
- یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها؛
- سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی؛
- یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذی‌ربط.
کدام رکن بازار وظیفه نظارت بر روند معاملات را بر عهده دارد؟
بر اساس قانون جدید بازار اوراق بهادار، نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد شد تا زیر نظر شورای عالی بورس به نظارت بر اجرای قوانین و مقررات بپردازد. به عبارتی مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس اوراق بهادار تقسیم شد.
بنابراین ناظر بازار بورس در واقع سازمان بورس و اوراق بهادار است که زیر نظر شورای عالی بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند. شاید این روابط عجیب و غریب یک روز دوباره مورد بازنگری قرار گیرد و مقام ناظر بازار به نهاد دیگری با نام دیگری واگذار شود. برای اطلاعات بیشتر در این خصوص به اینجا مراجعه کنید.
ناظر بازار کیست و پیام ناظر بازار چیست؟
ناظر بازار در واقع همان کارمندان سازمان بورس هستند. هر روز ناظر بازار در زمینه‌های مختلفی اطلاعیه‌ها و پیام‌هایی را به اهالی بازار مخابره میکنند. به این پیغام‌ها که از سوی ناظر بازار منتشر میشود “پیام ناظر بازار” می‌گویند. اما پیام‌های ناظر بازار معمولا شامل چه مواردی است؟
پیام‌های ناظر بازار شامل چه مواردی است؟
- خبر توقف نمادهای بورسی و علت آن
- خبر بازگشایی نمادهای بورسی و جزئیات مربوط به آن
- پیام‌های مربوط به عرضه‌های اولیه
- انتشار خبری مهم پیرامون یک شرکت بورسی
- تغییرات در نحوه و زمان معامله برخی از نمادهای بورسی و یا تغییر در زمان معاملات کل بازار بورس یا فرابورس
- تغییر دامنه نوسان قیمت سهام
چگونه می توان پیام‌ها و اطلاعیه‌های ناظر بازار را مشاهده کرد؟
پیام‌های ناظر بازار به سایت مدیریت فناوری سازمان بورس (TSETMC) مخابره میشود و این وبسایت مرجع اصلی انتشار این اطلاعیه‌ها و پیام‌ها است. برای مشاهده پیام‌های ناظر بازار دو راه وجود دارد:
راه اول: مراجعه به سایت TSETMC
ابتدا به سایت بورس به نشانی TSETMC.COM مراجعه کنید و در بالای صفحه بر روی فهرست کلیک کنید.
در صفحه‌ای که برای شما باز میشود روی گزینه پیام های ناظر بازار کلیک کنید تا اطلاعیه‌های ناظر بازار برای شما نمایش داده شود (تصویر زیر).
در صفحه‌ی پیغام‌های ناظر بازار تمامی اطلاعیه‌ها بر حسب آخرین تاریخ انتشار آنها لیست شده است.
راه دوم: از طریق پنل کاربری کارگزاری‌ها
تمامی کارگزاری‌ها در پنل معاملاتی خود پیام‌های ناظر بازار را به صورت لحظه‌ای نمایش می‌دهند. معمولا آیکونی کوچک در بالای صفحه برای این منظور تعبیه شده است که با مراجعه به آن میتوانید پیام‌های ناظر در روز جاری را مشاهده کنید. برای مثال در کارگزاری مفید آیکون مربوط به پیام‌های ناظر بازار را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
تلفن ناظر بازار بورس
اگر به دنبال راه‌های تماس با ناظر بازار بورس هستید میتوانید از لینک به تلفن ناظر بازار دسترسی پیدا کنید.
تلفن ناظر بازار
همچنین برای طرح شکایات خود در خصوص مشکلات مربوط به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس (ناشران بورسی) و شکایات از شرکت‌های کارگزاری میتوانید از طریق لینک زیر شکایات خود را ثبت کنید.
طرح شکایات
نقش اصلی سازمان بورس در مقام ناظر
همان طور که در خلال مقاله ذکر شد سازمان بورس اوراق بهادار که مسئولیت نظارت بر بازار سرمایه را بر عهده دارد دارای وظایفی است که انتشار پیام‌ها مختلف در ارتباط با معاملات بازار یکی از این وظایف است. اما این نهاد در مقام ناظر بازار وظایف دیگری نیز بر عهده دارد.
از آن جایی که ماهیت سهام، مانند دارایی‌های فیزیکی همچون طلا، کالا، ارز و غیره مشهود نیست، احتمال تخلفات مختلف در بازار سهام بیشتر خواهد بود و خریدار در بازار غیر فیزیکی به حمایت بیشتری نسبت به بازار فیزیکی نیاز دارد. علاوه بر این در بازار سهام همه تصمیمات بر اساس اطلاعات انجام میشود و نه مشاهده عینی. برهمین اساس می‌توان شفافیت اطلاعات را اصلی‌ترین عامل اعتماد سرمایه‌گذار و همچنین بازوی اجرایی نظارت دقیق مقام ناظر محسوب کرد. در غیر این صورت اعتماد افراد به این بازار ممکن است در معرض خطر جدی قرار بگیرد.
باتوجه به این مطلب نقش اصلی سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان مقام ناظر بسیار گسترده است که به طور خلاصه شامل موارد زیر است:
پیشگیری از جرایم و تخلفات
بر طبق ماده 7 قانون بازار اوراق بهادار ،اتخاذ تدابیر لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات در بازار سرمایه و اعلام تخلفات صورت گرفته در بازار اوراق برعهده ناظر بازار است.
نظارت بر معامله مبتنی بر اطلاعات نهانی
ناظر وظیفه دارد هرگونه معاملات مشکوک را پیگیری و گزارش کند. معاملات مبتنی بر اطلاعات مخفی و نهانی مصداق معاملات مشکوک است. بر این اساس قلمرو فعالیت سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر بر انجام معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، شامل موارد زیر می باشد:
- جمع آوری اطلاعات مربوط به اطلاعات مشکوک.
- احراز هویت طرف های معاملات مشکوک.
- تحلیل سوابق معاملاتی فرد احراز هویت شده.
- تشخیص هویت اشخاصی که به اطلاعات نهانی دسترسی داشته یا می‌توانستند داشته باشند.
- تحلیل روابط بین اشخاصی که به اطلاعات نهانی دسترسی داشته یا می‌توانسته داشته باشند.
- تحلیل روابط بین اشخاصی که با طرفین معاملات مشکوک در ارتباط هستند.
سازمان بورس در این راستا سامانه ای نظارتی تحت عنوان «سمپا» راه اندازی نموده که پس از گردآوری اطلاعات دارندگان اطلاعات نهانی، نظارت الکترونیکی روزانه و مستمر بر اطلاعات این اشخاص صورت می‌گیرد.
جبران خسارات از سرمایه گذاران
در راستای صیانت از حقوق سهامدارن جزء، ناظر بازار نقش شاکی را در ارتباط با جرایم حقوقی‌ها برعهده دارد (موضوع فصل ششم قانون بازار) و مکلف به طرح شکایت می باشد. به عبارتی ناظر بازار از طرف سهامداران حقیقی میتواند علیه سهامداران حقوقی طرح شکایت کند (در صورت بروز تخلف).
نوشتن که ناظر بازار بورس نقش شاکی ومدافع حقوق سهامداران جزع در برابر حقوقی ها برعهده دارد!!!!ناظر بازار با متوقف کردن فروش سهام عدالت ونادیده گرفتن مشکلات مردم که میتونستن باپول سهام حل کنند .بزرگترین ظلم را به سهامداران جزع که همون قشر ضعیف جامعه هستن .انجام داد..کمر مردم زیر فشار خرد شده .بی انصاف خدا نشناس .کافر هم اینقدر بیرحم نیست ناظر بازار مردم نابود کرد .خجالت نمیکشن میخوان مثلا بگن مدافع حقوق ما هستن .خدا لعنت کنه ناظر بازار نباید فروش متوقف کنه .چند روز بعد از سبز شدن بورس فروش متوقف کرد میخوان بگن دلیل سبز شدن بورس توقف هست درصورتیکه که چهار روز قبل بورس سبز شده بود مردم خرفرض کردن
ناظر بازار به اندازه چهل سال تحریم به مردم ظلم کرد.مردم به خاطر بی‌پولی ودرامد کم دارن نابود میشن پول سهام کمک بزرگی برای مردم بود وناظر با متوقف کردن جلوی کمک به مردم را گرفت.خدا ازشون نگذره.چرا درک نمیکنند ما به فکر منفعت نیستیم ما به فکر کمک برای حل مشکلات هستیم.نوش دارو بعد از مرگ سهراب به درد نمیخوره .مردم حالا دارن عذاب میکشن.خدایا چرا کاری نمیکنی
ناظر بازار به همه سهامها به یک جور نظارت کند چرا سهامی مثل برکت اینقدر تخلف داره و کسی نظارت نمیکنه
اینهمه وعده دروغ
عدم شفاف سازی
حقوقی نوسان گیر