خرید و فروش پله‌ای سهام یکی از روش‌ها و استراتژی‌های معامله در بورس است که برای کاهش ریسک سرمایه گذاری انجام میشود. متاسفانه هیچ کجا روش اصولی خرید و فروش پله‌ای در بورس را آموزش نداده‌اند و اکثر مطالب، سطحی و فاقد اصول صحیح می‌باشد. در این مقاله سعی میکنیم روش درست معامله‌ی پله‌ای را آموزش دهیم تا بتوانید با این روش از ضررهای سنگین دوری کنید و سودهای خود را سیو کنید. با ما همراه باشد.
مفهوم خرید و فروش پله‌ای در بورس چیست؟
خرید و فروش پله‌ای یعنی خرید و فروش سهام در چندین مرحله و در چندین قیمت مختلف. فرض کنید شما قصد دارید 1000 برگه سهم x را بخرید. فرضا قیمت سهم 100 تومان است. شما می‌توانید این 1000 سهم را یکجا در قیمت 100 تومن خریداری کنید. اما برخی افراد به دلایل گوناگون ترجیح می‌دهند این کار را در چند مرحله انجام دهند. مثلا 500 سهم را در قیمت 100 تومان بخرند و 500 سهم دیگر را در پله‌ی بعدی که این پله‌ی بعدی میتواند بالاتر یا پایین‌تر از 100 تومان باشد. در زمان فروش هم به همین صورت. زمانی که شما معامله‌ی خود را در چندین مرحله انجام می‌دهید اصطلاحا به صورت پله‌ای خرید و فروش کرده‌اید.
روش درست خرید پله‌ای
خوب در اینجا می‌خواهیم روش درست خرید سهام به صورت پله‌ای را ذکر کنیم. در وهله اول باید توجه کنید خرید سهم باید بر اساس تحلیل باشد و ما برای خرید خود دلیل قانع کننده‌ای داشته باشیم. این دلیل میتواند بر اساس تحلیل بنیادی با تحلیل تکنیکال شکل گرفته باشد.
اگر بر اساس تحلیل بنیادی سهمی را انتخاب کرده‌اید:
تحلیل بنیادی یکی از روش‌های تحلیلی است که در آن تحلیلگر بر اساس ارزش ذاتی شرکت و پتانسیل سودآوری آن در آینده، به این نتیجه میرسد که قیمت روز سهم از ارزش ذاتی آن پایین‌تر است و باتوجه به آینده خوبی که برای شرکت متصور است، اقدام به خرید سهام یک شرکت میکند.
بنابراین اگر تحلیل به درستی صورت بگیرید، پایین آمدن قیمت آن سهم در واقع یک فرصت است. در این حالت بهترین روش برای خرید پله‌ای، روش کم کردن میانگین خرید است.
قبل از اینکه توضیح دهیم چرا روش میانگین کم کردن در این مواقع روش مناسبی است، ابتدا مقاله روش میانگین کم کردن در بورس را مطالعه کنید تا با این روش به طور کامل آشنا شوید.
خرید پله‌ای و کم کردن میانگین خرید
روش کم کردن میانگین موافقان و مخالفان زیادی دارد. استفاده از این روش در صورتی صحیح است که از تحلیل خود تا حدود زیادی مطمعن باشیم. متاسفانه گاهی به سادگی فراموش میشود که هر برگه سهم، سند مالکیت بخشی از یک شرکت است. سهمی که بر اساس تحلیل بنیادی به درستی ارزش گذاری شده باشد و پیش بینی میشود شرکت در سال‌های آتی سود خوبی را میسازد، چرا باید از پایین آمدن قیمت سهام آن نگران باشیم. فرض کنید شما کارخانه‌ای دارید که اوضاع مناسبی دارد و می‌دانید روند سودآوری آن مثبت است و بازار خوبی برای محصولات آن وجود دارد، آیا با پایین آمدن قیمت سهام آن کارخانه نگران می‌شوید و کارخانه را می‌فروشید؟!
خیر، چراکه شما به ارزش واقعی آن واقف هستید و می‌دانید دیر یا زود قیمت سهام این کارخانه به ارزش خود خواهد رسید.
توجه کنید طبق تحلیل شما قیمت روز سهم پایین‌تر از ارزش ذاتی شرکت است، حال اگر قیمت از این پایین‌تر رود یعنی سهم ارزندگی بیشتری پیدا خواهد کرد و هر چقدر قیمت افت بیشتری پیدا کند، قطعا شما باید از آن استقبال کنید.
فرض کنید سهام یک کارخانه که سالانه به ازای هر سهم 100 تومان سود میسازد را در بازار 200 تومان در حال معامله است. خوب طبعتا این یک فرصت خوب است زیرا در طی 2 سال اصل پول شما به عنوان سود سهام به شما برمی‌گردد و شما همچنان مالک سهام خود هستید نیز هستید. حال اگر قیمت این سهام به 150 تومان کاهش پیدا کند شما نگران خواهید بود؟ خیر بلکه اگر پول داشته باشید خوشحالم خواهید شد و قطعا باز هم از این سهام خریداری می‌کنید.
این مسئله کاملا واضح است و نیازی به توضیح بیشتری ندارد.
پیشنهاد استراتژی خرید پله‌ای یک سهم بر اساس تحلیل بنیادی:
شما برای خرید پله‌ای یک سهام که بر اساس تحلیل بنیادی ارزشمند بودن آن را تشخیص داده‌اید، کافی است سرمایه خود را 2 قسمت کنید. خرید اول را بلافاصله بعد از تحلیل خود انجام دهید. حال اگر قیمت بالا رفت و به ارزش ذاتی خود رسید که خوب سود خوبی کرده‌اید. اگر قیمت پایین آمد، تا زمانی که قیمت 20 درصد کاهش یابد (P/E سهم به اندازه یک پنجم آن کم شود) صبر کنید و پله دوم را بعد از آن خرید کنید.
این عدد یک پنجم از سود بانکی سالانه آمده است و در واقع منطق آن بر اساس 20 درصد سود بانکی است.
در واقع اگر بر اساس تحلیل درست بنیادی سهمی را خریداری کنید و مبنای خرید شما ارزندگی شرکت و سودآوری آن در آینده باشد کار چندان سختی برای خرید سهم ندارید و نگرانی از کاهش قیمت سهام شرکت بی مورد است.
اگر بر اساس تحلیل تکنیکال سهمی را انتخاب کرده‌اید:
در بحث تحلیل تکنیکال داستان به کلی متفاوت است و خرید پله‌ای در این حالت شرایط متفاوتی دارد. در تحلیل تکنیکال یک تحلیلگر تنها با بررسی نمودار قیمت سهم اقدام به معامله میکند و پیش بینی‌ها در این روش تحلیلی تنها در فضای احتمالات صورت میگیرد.
اگر بر اساس تحلیل تکنیکال سهمی را انتخاب کرده‌اید کم کردن میانگین روش درستی نیست و باید به کلی آن را فراموش کنید.
خرید پله‌ای در تحلیل تکنیکال در حالت کلی باید بر روی حمایت‌های مینور یا در نقاط شکست مقاومت انجام شود. اما جزئیات زیادی در این زمینه وجود دارد که برای استراتژی‌های معاملاتی مختلف متفاوت است.
حمایت‌های مینور چیست؟
اگر با مفهوم سطوح حمایت و مقاومت آشنا نیستید، ابتدا مقاله مفهوم سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال را مطالعه کنید.
حمایت‌های مینور نقاطی در نمودار هستند که پیوت‌های کوچک (قله‌ها و دره‌های کوچک) بر روی نمودار ایجاد کرده است که معمولا این پیوت‌ها در یک روند مشخص قرار دارند. در واقع این پیوت‌ها نقاط بازگشت روند نیستند.
برای مثال در نمودار زیر خطوط قرمز رنگ حمایت‌های مینور سهم هستند و خط سبز رنگ حمایت ماژور محسوب میشود.
به پیوت‌هایی مینور که با فلش‌های آبی رنگ مشخص شده‌اند نگاه کنید. معمولا خرید پله‌ای باید بر روی حمایت‌های مینور زده شود. البته قبل از هر پله بهتر است نشانه‌هایی از بازگشت قیمت در چارت مشاهده شود. نقاط بعدی برای خرید پله‌های بعدی جایی است که قیمت توانسته است مقاومت خود را بشکند.
روش درست فروش پله‌ای
معمولا فروش سهم سخت‌تر از خرید سهم است. چراکه گاها سهم را می‌فروشیم و سهم بالاتر میرود. گاهی نیز سهمی را که در سود هستیم نمی‌فروشیم و سود خود را از دست می‌دهیم. بهترین روش برای فروش سهام از نظر ما فروش پله‌ای است. فروش سهام به صورت پله‌ای مهم تر از خرید پله‌ای است و در بسیاری از استراتژی‌های معاملاتی فروش به صورت پله‌ای طراحی میشود.
اگر بر اساس تحلیل بنیادی سهمی را انتخاب کرده‌اید همه چیز بستگی به دلیل خرید و افق سرمایه گذاری دارد. معمولا در این شرایط باید سهم را زمانی بفروشید که دیگر نگهداری سهم با توجه به قیمت ان به لحاظ بنیادی توجیهی نداشته باشد. اما معمولا باتوجه به شرایط بازار (اگر تریدی در این زمینه داشتید) می‌توانید به صورت پله‌ای و به مرور از سهم خارج شوید.
فروش پله‌ای سهم بر اساس تحلیل تکنیکال
در تحلیل تکنیکال فروش سهم در دو زمان باید انجام شود. یکی وقتی که سهم به حد ضرر ما میرسد. دوم وقتی که سهم به حد سود ما میرسد. البته برای مدیریت ریسک و باتوجه به وضعیت بازار میتوان زمانی که به اندازه حد ضرر سود کردیم، نصف سهم را بفروشیم و سیو سود کنیم و حد ضرر را به نقطه ورود منتقل کنیم و هرچقدر سهم بالاتر میرود حد ضرر را بالا ببریم و حد سودی برای معامله خود در نظر نگیریم. استراتژی‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد که می‌توانید در منابع و کتب مدیریت ریسک و سرمایه بیشتر درباره آنها مطالعه کنید.
به طور کلی هدف از فروش پله‌ای کم کردن ریسک است. برای مثال فرض کنید شما یک حد سود برای خود تعیین کرده‌اید و قیمت به نزدیکی‌های آن رسیده است. ممکن است با کمی تعلل قیمت برگردد و حتی به حد ضرر شما برسد و معامله‌ای را که می‌توانستید با سود خوبی ببندید با ضرر خارج شوید. در این جور مواقع بهتر است انعطاف داشته باشید و بخشی از سود خود را با فروش بخشی از سهام خود به صورت پله‌ای سیو کنید و منتظر نباشید که حتما قیمت به حد سود شما برسد.
فرض کنید سهمی را به تعداد 1000 برگه سهم خریداری کرده اید و سهم رشد کرده است و به حد سود رسیده است. حال باتوجه به جو بازار و تحلیل‌های مختلف، پیش بینی می‌کنید قیمت سهم بازهم افزایش خواهد یافت اما در عین حال شک دارید (شک و عدم قطعیت بخشی از معاملات است و نمی‌توان آن را به صفر رساند). در اینجا بهترین کار فروش پله‌ای است. می‌توانید 500 سهم خود، یا یک سوم آن را بفروشید و بقیه را نگاه دارید. توجه کنید در اینجا لازم است حد ضرر خود را بالا بیاورید.
در یک جمله خرید و فروش پله‌ای در تقابل خرید و فروش به صورت صفر و یک است. سعی کنید صفر و یکی خرید فروش نکنید.
