یکی از داغ ترین کلید واژه‌هایی که در ارتباط با بورس و سرمایه گذاری در بورس وجود دارد “سهم رانتی” است. اما چگونه باید سهم رانتی را در بازار پیدا کنیم؟ اصلا سهم رانتی چه مختصاتی دارد و منظور از سهام رانتی چیست؟ آیا میتوان به کمک ابزارها و فیلترها سهام رانتی را شناسایی کرد؟ در این مقاله قصد داریم کمی درباره این موضوعات صحبت کنیم و ببینیم داستان از چه قرار است. با ما همراه باشید.
“رانت” چیست؟
کلمه‌ی “رانت” در زبان فارسی از واژه‌ی فرانسوی Rente که هم معنی واژه Rent در انگلیسی به معنی اجاره است اقتباس شده است. اما در ادبیات علم اقتصاد، واژه رانت معادل Economic Rent است. رانت انواع مختلفی دارد از جمله رانت اقتصادی، رانت اطلاعاتی، رانت سیاسی و … که یک نقطه مشترک بین آنها وجود دارد که همان مفهوم رانت است. هرگونه امتیاز یا نفعی که بدون تلاش بدست بیاید رانت محسوب میشود.
متاسفانه بحث رانت و رانت‌خواری اگرچه در ظاهر در اجتماع مورد سرزنش قرار میگیرد اما تک تک افراد جامعه زمانی که خود به رانت دست پیدا میکنن، با کمال میل و رضایت آن را می‌پذیرند!
رانت اطلاعاتی در بورس
فرض کنید یک زمین بی آب و علف در نزدیکی شهر شما وجود دارد که به علت عدم دسترسی مناسب و نبود جاده آسفالت خریدار خوبی ندارد. یک روز یکی از دوستان به شما خبر میدهد که قرار است از کنار این زمین یک جاده آسفاته به شهر مجاور کشیده شود و به همین دلیل قیمت این زمین در مدت کوتاهی چند برابر خواهد شد. شما هم سریعا شروع به خرید این زمین‌ها با کمترین قیمت میکنید و در عرض چند ماه میلیاردر می‌شوید 🙂
آن خبر دوست شما در واقع یک رانت اطلاعاتی بود. احتمالا شما هم کلی او را دعا کردید و البته خدا را نیز بابت این رانت اطلاعاتی شاکر بودید!
از این قبیل رانت‌های اطلاعاتی در بازار بورس و سهام بسیار زیاد است. در بازار سرمایه هر اطلاعات تاثیر گذار در روند قیمت یک سهم که نزد عموم نشر پیدا نکرده است و تنها نزد افراد خاص و محدودی قرار دارد رانت اطلاعاتی است. از آن جمله میتوان به اطلاعاتی در مورد قرارداد‌های جدید، اطلاعات مالی مهم مانند تغییر در فروش و یا هزینه‌ها، همچنین اطلاع از دستورالعمل‌های جدید مانند میزان تعرفه برای واردات و صادارت یک محصول یا کالا یا تعرفه‌های جدید از نرخ گذاری که هنوز منتشر نشده و یا اطلاع از مقررات جدیدی که قرار است تصویب شود و هنوز به اطلاع عموم نرسیده یا مواردی مانند خبر افزایش سرمایه‌ها، همگی مواردی هستند که منجر به رانت اطلاعاتی می‌شوند.
طبیعتا وجود رانت اطلاعاتی تا حدی طبیعی است و نمی‌توان درز اطلاعات را به صفر رساند. چراکه همیشه افرادی هستند که قبل از دیگران به این اطلاعات دسترسی دارند و این اجتناب ناپذیر است (مثلا مدیران، وکلا و حسابرس‌های شرکت‌ها). بنابراین همواره فروش اطلاعات نیز وجود خواهد داشت. اما این درز اطلاعات نباید به قدری زیاد باشد که از حالت طبیعی خارج شود و دست آویزی باشد برای رانت خواران و افراد سود جو به طوری که دیگر بازار از حالت کارا بودن خارج شود.
رانت داستان غم انگیزی است که واقعا مثل آفتی در اقتصاد و از جمله بازار بورس سبب عدم اعتماد افراد به بازار و همچنین بی عدالتی و عدم وجود یک بازار کارا میشود. اما واقعا چه راهکاری برای حل این معضل وجود دارد؟
سهم رانتی چیست؟
باتوجه به آنچه در بالا درباره اطلاعات رانتی در بورس بیان کردیم، منظور از سهم رانتی سهمی است که یک خبر بسیار تاثیر گذار در آن شرکت وجود دارد که میتواند باعث تغییرات مهم در قیمت سهام آن شود. این خبر هر چیزی میتواند باشد و دایره‌ی موضوعیت آن بسیار وسیع است. اما در واقع خبری است تاثیر گذار بر قیمت سهام که هنوز در اختیار عموم قرار نگرفته است.
چگونه سهام رانتی را شناسایی کنیم؟
اما سوال اساسی برای ما به عنوان سرمایه‌گذار یا معامله‌گر بورس این است که چگونه سهم رانتی را شناسایی کنیم. آیا اصولا راهی برای شناسایی سهم رانتی وجود دارد؟
در بسیاری از اموزش‌ها در سطح اینترنت مفهوم “ورود پول هوشمند” را به معنی شناسایی سهم رانتی دانسته‌اند و بر این اساس نکاتی را در این زمینه بیان کرده‌اند که هر چند شنیدن و دانستن این نکات خالی از لطف نیست اما چیزی که در خروجی آن عاید ما میشود “سهم رانتی” نیست.
پول هوشمند یک اصطلاح است که اگر مفهوم آن به درستی درک شود میتواند مفید باشد. دنبال کردن پول هوشمند در واقع دنبال کردن پول های بزرگ و معامله‌گران سازمانی است که البته کار چندان راحتی هم نیست. برای آشنایی با این داستان مقاله آموزش شناسایی ورود پول هوشمند در بورس را مطالعه کنید.
اما این موضوع ربطی به سهم رانتی ندارد! نباید به اشتباه این دو را یکسان در نظر بگیریم.
سوال این است که آیا سهم رانتی نشانه‌ای دارد؟ باید گفت اصلا سهم رانتی نشانه‌ای روی تابلو ندارد که شما بتوانید با ابزاری مثل تابلوخوانی یا فیلترهای بورسی یا نمودار کندلی آن را شناسایی کنید. نکته اینجا است که رانت قبل از ورود پول هوشمند است.
مثل این است که بگوییم قبل از اینکه پول هوشمند وارد بازار شود ما آن را شناسایی کنیم!
بنابراین دنبال سهام رانتی در بازار نباشید و لطفا فریب کانال‌هایی که ادعای میکنند سهم‌های رانتی را معرفی میکنند نخورید. رانت و سهم رانتی وجود دارد اما کسی که اخبار رانتی دارد چرا باید آن را به دیگران بگوید!! مطمعن باشید خبری که به واسطه‌ی افراد مختلف تحت عنوان خبر رانتی به شما می‌رسد تنها یک خبر سوخته دست چندم است، رانت تا وقتی که افشا نشده است رانت است.
چرا افراد به دنبال سهم‌های رانتی هستند؟
جواب واضح است، به دلیل اینکه نتوانسته‌اند به صورت طبیعی در بازار به موفقیت برسند و به دنبال راه‌های میان‌بر و راحتی هستند که بتوانند از این بازار مکاره چیزی را نصیب خود کنند. رفتن به دنبال سهم رانتی مانند متوسل شدن به دعا نویس برای گره گشایی از کارها است 🙂
رانت برای همسایه بد است! همه‌ی ما از رانت و رانت‌خوارها متنفر هستیم ولی خودمان با آن مشکلی نداریم!
جمع بندی
رانت و اخبار رانتی وجود دارد ولی قابل شناسایی نیست. وقت خود را برای پیدا کردن سهام رانتی هدر ندهید. به جای آن سعی کنید آموزش درست ببینید و با افراد واقعا با تجربه مشورت کنید تا آنها به شما مسیر درست را نشان دهند.
نویسنده: مصطفی دهقان
واقعا خسته نباشید خیلی زحمت کشیدید.عجب
آقا واقعا دمتگرم و دستت درد نکنه . مقاله هات خیلی خوب و بدرد بخوره
خواهش میکنم 🙂